کلیات
تحریمها یک شکل از فشارهای اقتصادی یا سیاسی هستند که یک دولت یا سازمانهای بینالمللی میتوانند بر یک کشور، گروه (گروهها) یا فرد (افراد) هدف اعمال کنند. هدف از اعمال تحریمها تغییر رفتار گروه(های) هدف، محدود کردن دسترسی به منابع یا بازارها، و یا نشان دادن ناتوانی از اعمالی خاص است. در مورد جمهوری اسلامی ایران ، ایالات متحده، اتحادیه اروپا، کانادا و انگلستان و سایر کشورها همگی به دلایل مختلف از جمله نگرانیها درباره برنامه هستهای، نقض حقوق بشر و حمایت از تروریسم، تحریمهایی را بر علیه جمهوری اسلامی اعمال کردهاند. این تحریمها ممکن است شامل محدودیتهایی برای معاملات و گردش مالی، ممنوعیت سفر، ممانعت از انتقال تکنولوژی، مسدود کردن داراییها و سایر تدابیری باشد که در نظر گرفته شدهاند تا توانایی افراد یا گروههای هدف در پیشبرد برنامه مخاطره آمیز یا دسترسی به منابع را محدود کنند.
در اتحادیه اروپا بویژه در سالهای اخیر، بحثها و قطعنامههایی ارائه شدهاند تا موضوع شناسایی سپاه پاسداران به عنوان یک سازمان تروریستی را بررسی کند. پارلمان اروپا در سال ۲۰۲۳ قطعنامهای را به تأیید دخالت سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در تروریسم و نقض حقوق بشر اختصاص داد و از کشورهای عضو خواست تا نسبت به در نظر گرفتن آن به عنوان یک سازمان تروریستی اقدام کنند. با اینکه تاکنون اجماع کلی برای شناسایی سپاه پاسداران به عنوان سازمان تروریستی در اتحادیه اروپا به دست نیامده است، اما این بحثها و قطعنامهها، میزان نگرانی از فعالیتهای تهدید آمیز سپاه پاسداران و تعهد به برخورد با چالشهای ایجاد شده توسط آنان را هویدا میسازد و همچنین لزوم اقدام مشترک در سراسر اتحادیه اروپا را خاطرنشان میسازد.
کانادا در راستای کمپین برای شناسایی سپاه پاسداران به عنوان یک سازمان تروریستی، تلاشهای قابل توجهی را انجام داده است. کانادا در سال 2012 نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی – نه کل سپاه – را در فهرست سازمانهای تروریستی قرار داد. در سال ۲۰۱۸، مجلس عوام کانادا در طی قطعنامهای رفتار مجرمانه سپاه پاسداران را تائید و خواستار شناسایی آن به عنوان یک سازمان تروریستی شد. این اقدام نشان از تصمیم کانادا برای مقابله با فعالیتهای سپاه پاسداران و حمایت از اهداف کمپین است و بیانگر آن است که لزوم تصمیمگیری در خصوص چالشهای متعددی که توسط سپاه پاسداران ایجاد شده است را به خوبی درک کرده است.
در انگلستان نیز، بحثها و مناظرههایی درباره شناسایی سپاه پاسداران به عنوان یک سازمان تروریستی صورت گرفته است. اعضای پارلمان و فعالان حقوق بشر نگرانیهای خود را درباره فعالیتهای مخرب سپاه پاسداران بیان کرده و خواستار شناسایی آن به عنوان یک سازمان تروریستی شدهاند. در حالی که قطعنامههای رسمی تصویب نشدهاند، گفتگوهای مستمر به تأیید این مسئله اشاره میکند و به تشخیص تهدید سپاه پاسداران و اهمیت برخورد با فعالیتهای آن در انگلستان دلالت دارد.
در مجموع، پیشرفتهای بدست آمده از طریق قطعنامهها در اتحادیه اروپا، کانادا و گفتگوها در انگلستان درباره کمپین شناسایی سپاه پاسداران به عنوان یک سازمان تروریستی نشان میدهند که آگاهی و نگرانی درباره نقش این نهاد نظامی امنیتی در حمایت از تروریسم و تهدیداتی که برای امنیت منطقهای و جهانی ایجاد کرده، وجود دارد، رو به افزایش است. این بحثها و قطعنامهها بیانگر تعهد کشورهای مذکور به مقابله با فعالیتهای مخرب سپاه پاسداران و حمایت از تلاشهای بینالمللی در گسترش امنیت، ثبات و صلح است. از همین رو، گفتگوها، همکاریها و فعالیتهای موثر نقش بسزایی در مقابله با تاثیرات منفی سپاه پاسداران و حفظ صلح و امنیت جهانی خواهند داشت.
بسته های تحریمی اخیر اتحادیه اروپا
اشخاص:
- محمد گچی چشمه رستمی – رئیس کل پلیس امنیت اخلاقی ایران
- حسین رحیمی – رئیس نیروی انتظامی ایران در تهران
- عباس عبدی – رئیس نیروی انتظامی در دیواندره
- احمد میرزایی – رئیس پلیس امنیت اخلاقی ایران در تهران
- عیسی زارع پور – وزیر فناوری اطلاعات و ارتباطات
- محمدحسین سپهر – فرمانده قرارگاه مرکزی رزمایش ستاد کل نیروهای مسلح
- سیدعلی صفری – رئیس نیروی انتظامی ایران در سقز
- سید علیرضا ادیانی – رئیس دفتر عقیدتی سیاسی نیروی انتظامی
- علی آزادی – رئیس نیروی انتظامی ایران در کردستان
- محمد زمان شالیکار – رئیس نیروی انتظامی ایران در بابل، مازندران
- سلمان حیدری – رئیس نیروی انتظامی ایران در بوکان
نهادها:
- گشت ارشاد
- بسیج مستضعفین
- قرارگاه دفاع سایبری
- فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی ایران – ناجا
اشخاص:
- محمدحسین باقری – رئیس ستاد کل نیروهای مسلح ایران
- سید حجت الله قریشی – رئیس اداره تامین، تحقیقات و امور صنعتی وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح (مودافل)
- سعید آقاجانی – فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی – فرماندهی پهپاد نیروی هوافضا سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
نهاد:
- صنایع هوایی شاهد با نام مستعار مرکز تحقیقات صنایع هوایی شاهد
اشخاص:
- احمد وحیدی – وزیر کشور
- سالار آبنوش – جانشین فرمانده نیروی مقاومت بسیج
- قاسم رضایی – جانشین فرمانده نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران
- منوچهر امان اللهی – فرمانده نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران در استان چهارمحال و بختیاری
- کیومرث حیدر – فرمانده نیروی زمینی ارتش ایران
- وحید محمد ناصر اول مجید – رئیس پلیس سایبری ایران
- حسین نجات – جانشین فرمانده سپاه ثارالله
- حسین معروفی – جانشین فرمانده بسیج سپاه پاسداران انقلاب اسلامی استان سیستان و بلوچستان
- پرویز آبسالان – جانشین فرمانده کل سپاه استان سیستان و بلوچستان
- احمد شفاهی – فرمانده و مسئول روابط عمومی سپاه استان سیستان و بلوچستان
- ابراهیم کوچزایی – رئیس نیروی انتظامی شهرستان چابهار در استان سیستان و بلوچستان
- احمد طاهری – رئیس نیروی انتظامی استان سیستان و بلوچستان
- سید صادق حسینی – فرمانده سپاه استان کردستان
- سرنگ حسین رجب پور – فرمانده نیروی بیت المقدس کردستان در شهر سنندج
- غلامحسین محمدی عسل – فرمانده سپاه استان اردبیل
- شکر عبدی – جانشین فرمانده کل سپاه استان اردبیل
- حسن حسن زاده – فرمانده سپاه استان تهران
- مرتضی میرآقایی – مسئول بسیج شهرستان سنندج
- عباسعلی محمدیان – رئیس نیروی انتظامی استان البرز (کرج)
- رحیم جهانبخش – رئیس نیروی انتظامی استان آذربایجان غربی
- حسن شیخ نژاد – رئیس نیروی انتظامی ارومیه، مرکز استان آذربایجان غربی.
- محمود سعادتی – رئیس نیروی انتظامی شهرستان زاهدان در استان سیستان و بلوچستان
- مرتضی میرزایی – رئیس نیروی انتظامی استان مازندران
- عزیزالله مالکی – رئیس نیروی انتظامی استان گیلان
- علیرضا مرادی – رئیس نیروی انتظامی شهرستان سنندج
- عنایت الله رفیعی – فرمانده تیم بازداشت کننده مهسا امینی
- علی خوشنام وند – عضو تیم بازداشت کننده مهسا امینی
- فاطمه قربان حسینی – عضو تیم بازداشت کننده مهسا امینی
- پرستو صفری – عضو تیم بازداشت کننده مهسا امینی
نهادها:
- بنیاد تعاون بسیج
- پرس تی وی
- شرکت ابر آروان (با نام مستعار؛ شرکت نویان ابر آروان)
اشخاص:
- پیمان جبلی – مدیر صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران
- علی رضوانی – گزارشگر و گوینده خبر صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران در امور سیاسی و امنیتی
- آمنه سادات ذبیح پور – خبرنگار صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران و مسئول گروه رسانه های فارسی زبان خارجی صدا و سیما
- سید احمد خاتمی – امام جمعه، عضو مجلس خبرگان رهبری
- سید مجید میراحمدی – معاون وزیر کشور
- سید عبدالرحیم موسوی – فرمانده کل ارتش ایران
- محسن برمهانی – معاون سیمای جمهوری اسلامی ایران
- مرتضی جوکار معاون نیروی انتظامی استان سیستان و بلوچستان
- مجید سوری – جانشین فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی استان لرستان
- محسن کریمی – فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی استان مرکزی
- علیرضا حیدرنیا – فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی استان البرز
- امان الله گرشاسبی – جانشین فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی استان سیستان و بلوچستان
- بهمن ریحانی – جانشین فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی غرب ایران مسئول استان کرمانشاه
- حبیب شهسواری: فرمانده سپاه شهدای استان آذربایجان غربی
- محمد عبدالله پور – فرمانده سپاه قدس استان گیلان
- سیاوش مسلمی – فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی (سپاه) استان کربلا در استان مازندران
- احمد ذوالقدر – فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی (سپاه) سپاه سیدالشهدا استان تهران
- مرتضی کشکولی – فرمانده سپاه حضرت ابوالفضل (ع) استان لرستان
- عیسی بیات – فرمانده تیپ 364 سپاه پاسداران انقلاب اسلامی (شهید نصیرزاده) مهاباد استان آذربایجان غربی
- محمدتقی آصانلو – فرمانده قرارگاه منطقه ای حمزه سیدالشهدا (ع) سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در شمال غرب ایران
نهاد:
- سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ايران
اشخاص:
- سید حمید سجادی هزاوه – وزیر ورزش و جوانان ایران
- سید محمد صالح هاشمی گلپایگانی – رئیس ستاد امر به معروف و نهی از منکر
- حسن عسگری – استاندار سنندج، استان کردستان نهادهای مرتبط: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
- حسین مدرس خیابانی – استاندار سابق سیستان و بلوچستان
- اسماعیل زارعی کوشا – استاندار کردستان
- محمد اسماعیل کوثری – نماینده مجلس شورای اسلامی
- مصطفی میرسلیم – نماینده مجلس شورای اسلامی
- محمدتقی نقدعلی – نماینده مجلس شورای اسلامی
- موسی غضنفرآبادی – نماینده مجلس شورای اسلامی، رئیس کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس
- احمد نوروزی – رئیس سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران; مدیر پرس تی وی
- یوسف پور انوری – مدیر گروه برنامه ها و زمانبندی شبکه برون زبان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران
- احمد کادم – مسئول قرارگاه منطقه ای کربلای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
- محمد نظر عظیمی – فرمانده قرارگاه نجف الاشراف سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
- عباس نیلفروشان – معاون عملیات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
- مسلم معین – مسئول قرارگاه فضای مجازی مقاومت بسیج
- محمد کرمی – فرمانده قرارگاه قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی استان سیستان و بلوچستان و کرمان
- علی اکبر جاویدان – فرمانده نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران، استان کرمانشاه
- عباس آذرپندار – مدیر عامل شرکت رادیس ویرا تجارت
نهادها:
- آکادمی راوین
- شرکت سامان گستر سحاب پرداز با مسئولیت محدود
- سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی
- ستاد امر به معروف و نهی از منکر
- شرکت ایمن صنعت زمان فرا
- نیروی ویژه پاد وحشت
- شرکت رادیس ویرا تجارت
- سپاه شهدا آذربایجان غربی – زیرمجموعه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
- سپاه حضرت نبی اکرم (ص) کرمانشاه – زیرمجموعه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
- سپاه قدس در گیلان – زیرمجموعه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
- سپاه کربلا در مازندران – زیرمجموعه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
- سپاه سیدالشهدا (ع) استان تهران – زیرمجموعه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
- قرارگاه عملیاتی کربلا سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در اهواز
- قرارگاه عملیاتی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در زاهدان
- قرارگاه عملیاتی نجف اشرف سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در کرمانشاه
- سپاه ولیعصر (عج) در خوزستان – زیرمجموعه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
- سپاه حضرت ابوالفضل (ع) لرستان – زیرمجموعه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
- سپاه بیت المقدس کردستان – زیرمجموعه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
- سپاه سلمان سیستان و بلوچستان – زیرمجموعه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
اشخاص:
- محمدمهدی اسماعیلی – وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی
- یوسف نوری – وزیر آموزش و پرورش
- فرزین کریمی – عضو وزارت اطلاعات و امنیت ایران یکی از بنیانگذاران آکادمی راوین
- سید مجتبی مصطفوی – عضو وزارت اطلاعات و امنیت ایران یکی از بنیانگذاران آکادمی راوین
- ولی اسماعیلی – رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس
- احمد نادری نماینده مجلس شورای اسلامی
- زهره الهیان – عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی
- احمد امیرآبادی فراهانی – عضو هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی
- سید کاظم دلخوش اباطری – سخنگوی کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس
- حسین جلالی – نماینده مجلس
- سید نظام الدین موسوی سخنگوی هیات رئیسه مجلس شورای اسلامی
- حبیب الله جان نثاری – معاون آموزشی و تربیتی نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران
- حسن بابایی – رئیس سازمان ثبت اسناد و املاک کشور
- قاضی قناد – دادستان و قاضی دادگاه انقلاب
- سید هادی منصوری – رئیس شعبه چهارم دادگاه انقلاب مشهد
- حجت الاسلام حسین حسینی – رئیس کل دادگستری استان کردستان
- محمد جباری – دادستان مرکز کردستان
- حجت الاسلام علی مصطفوی نیا – روحانی; دادستان کل استان سیستان و بلوچستان
- مهدی شمس آباد – دادستان مرکز استان سیستان و بلوچستان
- حسین فاضلی هریکندی – دادستان عمومی و انقلاب مرکز استان البرز
- حسن مددی – سرپرست دادستان استان البرز
- صغرا خدادادی طاقانکی – مدیر زندان نسوان قرچک
- حیدر پسندیده – سرپرست زندان سنندج
- مرتضی پیری – سرپرست زندان مرکزی زاهدان
- الله کرم عزیزی – رئیس زندان رجایی شهر
- محمدحسین خسروی – مدیرکل زندانهای استان سیستان و بلوچستان، سرپرست سابق زندان مرکزی زاهدان
- علی چهارمحالی – مدیرکل زندانهای استان البرز
- علی فدوی – جانشین فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
- رمضان شریف – سخنگوی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
- فتح الله جمیری – رئیس سازمان حفاظت اطلاعات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی / یگان امنیتی سپاه
- بهداد کامفر – دادستان دادسرای انقلاب کرج
- مراد فتحی – مدیر کل زندانهای استان آذربایجان غربی
نهادها:
- نیروی انتظامی بنیاد تعاون جمهوری اسلامی ایران
- موسسه علوم و مطالعات اجتماعی پلیس
اشخاص:
- عبدالحسین خسروپناه – رئیس و دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی
- احمد علم الهدی – امام جمعه مشهد و نماینده استان خراسان رضوی در مجلس خبرگان رهبری
- احمد راستینه – نماینده مجلس و سخنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس
- حجت الاسلام علی خان محمدی – سخنگوی ستاد امر به معروف و نهی از منکر
- محمدصادق اکبری – رئیس کل دادگستری استان مازندران
- مرتضی براتی – رئیس شعبه یک دادگاه انقلاب اصفهان
- موسی آصف الحسینی – رئیس شعبه یک دادگاه انقلاب کرج استان البرز
- وحید جلیلی – مدیرکل امور فرهنگی و سیاستگذاری صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران
نهادها:
- شورای عالی انقلاب فرهنگی
اشخاص:
- بیژن نوباوه وطن – نماینده مجلس شورای اسلامی
- علی یزدی خواه – نماینده مجلس شورای اسلامی
- مهدی علی بابایی – معاون استانی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی قم
- علی اصغر نوروزی – رئیس هیئت مدیره بنیاد تعاون سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
- سید امین الله امامی طباطبایی – نایب رئیس هیئت مدیره تعاونی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی؛ مدیر عامل بنیاد تعاون سپاه
- یحیی علاالدینی – عضو هیئت مدیره بنیاد تعاون سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
- جمال علی بابا مرادی – عضو هیئت مدیره بنیاد تعاون سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
- احمد حسن کریمی – عضو هیئت مدیره بنیاد تعاون سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
نهادها:
- آریانتل
اشخاص:
- سلمان آدینه وند – فرمانده یگان امداد پلیس تهران، نیروی انتظامی
- سید محمد امین آقامیری – دبیر شورای عالی فضای مجازی
- محسن نیک ورز – دادستان عمومی و انقلاب سیرجان
- نادر مرادی – معاون نظارت بر فضاهای عمومی پلیس امنیت عمومی
- سعید منتظرالمهدی – سخنگوی نیروی انتظامی
نهادها:
- سازمان بسیج دانشجویی
- بنیاد تعاون سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
اتحادیه اروپا در حال حاضر از تاریخ ۲۲ مه ۲۰۲۳ اقدامات محدود کننده ای را بر علیه ۲۱۶ فرد و ۳۷ نهاد اعمال میکند. این اقدامات شامل مسدود کردن دارایی ها، ممنوعیت سفر به اتحادیه اروپا و ممنوعیت ایجاد منابع مالی یا دسترسی به منابع اقتصادی برای افراد ذکر شده، است. افزون بر این، صادرات تجهیزاتی به ایران که به طور بالقوه می تواند برای سرکوب داخلی یا نظارت بر ارتباطات مخابراتی مورد استفاده قرار گیرد، ممنوع شده است. برای دسترسی به لیست کامل افراد و نهادهای آسیب دیده، اینجا را کلیک کنید.
جدول زمانی بسته های تحریمی اعمال شده اخیر توسط اتحادیه اروپا علیه ایران را اینجا ببینید.